Zaopatrywanie ran przewlekłych i ostrych przy użyciu różnych technik rekonstrukcyjnych

Opracowanie chirurgiczne rany, zamknięcie ubytku płatem tkankowym

Cel zabiegu: usunięcie martwych tkanek, nadmiaru ziarniny oraz biofilmu bakteryjnego z powierzchni rany

Wskazania do zabiegu: rozległe, niegojące się rany, które powstałymi m.in. z powodu głębokich oparzeń termicznych lub urazów mechanicznych, lub gdy z powodu powstania rozległej rany nie istnieje bezpieczna i skuteczna możliwość pierwotnego jej zamknięcia szwami chirurgicznymi, lub nie ma wskazań do innych technik chirurgicznego zamknięcia rany

Typ znieczulenia: ogólne

Przeciwwskazania do zaopatrywania ran przewlekłych i ostrych

• Niestabilne nadciśnienie tętnicze.
• Niestabilna choroba niedokrwienna serca.
• Skazy naczyniowe i zaburzenia krzepnięcia.
• Przyjmowanie leków wpływających na krzepliwość krwi, immunosupresyjnych i cytotoksycznych.
• Niedokrwistość.
• Stwierdzenie duszności w wywiadzie.
• Stany zapalne żył kończyn dolnych.
• Cukrzyca niestabilna.
• Niewyrównana nadczynność lub niedoczynność tarczycy.

Jakie badania należy wykonać przed zabiegiem?

Przed zabiegiem wykonywane są rutynowe badania laboratoryjne: morfologia krwi, grupa krwi, układ krzepnięcia, elektrolity we krwi, kreatynina we krwi, glukoza we krwi, białko we krwi. Lekarz może zlecić także dodatkowe badania np. EKG, RTG płuc czy USG jamy brzusznej.

Przygotowanie do zabiegu zaopatrywania ran przewlekłych i ostrych

Na 3 tygodnie przed i po zabiegu nie można palić papierosów, ponieważ mają negatywny wpływ na proces gojenia rany. Dla dobra pacjentki lub pacjenta chirurg może odmówić operacji, jeżeli w tym okresie nie będą w stanie powstrzymać się od palenia.

• W dniu zabiegu wskazana jest poranna kąpiel pod bieżącą wodą w mydle antyseptycznym.
• Należy pozostać na czczo na 6 godzin przed rozpoczęciem operacji.
• Tuż przed zabiegiem do żył zostanie założona kaniula, która służy do podawania leków.
• Jeżeli przewidywany czas zabiegu jest dłuższy niż 2 godziny, będzie założony także cewnik moczowy.
• W przypadku obecności żylaków na kończyny dolne zostanie założony bandaż elastyczny.
• Na skórę naniesione zostaną oznaczenia/linie, które ułatwiają precyzyjne wykonanie operacji.
• Pacjentka lub pacjent będą mieli zrobiony komplet zdjęć do dokumentacji.
• Jeżeli przewidywana jest większa utrata krwi w trakcie zabiegu, przed operacją zamówiony zostanie koncentrat krwinek czerwonych oraz wykonane będzie badanie zgodności krzyżowej krwi pacjentki z krwinkami dawcy. Preparat krwi zostanie przetoczony tylko wtedy, gdy wystąpią do tego wskazania.
• W przypadku wydłużonego czasu zabiegu lub obecności dodatkowych obciążeń, w okresie okołooperacyjnym może być zastosowana profilaktyka przeciwbakteryjna i przeciwzakrzepowa.

Zaopatrywanie ran przewlekłych i ostrych krok po kroku

Opracowanie chirurgiczne rany polega na usunięciu z niej wszystkich martwych tkanek, czasem amputacji martwych części kończyn, wraz z nadmiarem ziarniny oraz odświeżeniu brzegów i dna rany w celu stworzenia jak najbardziej sprzyjających warunków do wgojenia się przeszczepu skóry.

W przypadku mocno zabrudzonych ran może wystąpić konieczność wieloetapowego wykonywania zabiegów chirurgicznego oczyszczania rany – do czasu uzyskania odpowiedniego stanu pozwalającego na jej zamknięcie.

Powstały ubytek tkanek chirurg może pozostawić do wtórnego gojenia, zamknąć ranę szwami pierwotnymi, położyć przeszczep skóry, wykonać plastykę płatem tkankowym miejscowym, odległym na szypule naczyniowej lub za pomocą zespolenia mikrochirurgicznego.

Płat jest kompleksem tkanek, który posiada własne ukrwienie a czasami i unerwienie. Płaty mogą być pobierane z sąsiedztwa – wtedy przenoszone są na pole dawcze na szypule naczyniowej – oraz z miejsc odległych i w tym przypadku wymagane jest wykonanie zespoleń mikrochirurgicznych naczyń płata z naczyniami, które znajdują się w sąsiedztwie miejsca biorczego.

W miejscu pobrania płata powstaje ubytek, który w zależności od jego wielkości, chirurg zaopatruje szwami pierwotnymi lub przeszczepem. Rodzaj i wielkość pobieranych tkanek z płatem jest zależny od rodzaju ubytku oraz założeń co do końcowego efektu leczniczego, który jest wspólnie ustalany z operowaną osobą. Zabieg kończy się założeniem szwów mocujących.

Po operacji oprócz ran pierwotnych pozostają dodatkowe blizny w polach dawczych.

Czas trwania zabiegu wynosi od kilku do kilkunastu godzin w zależności od miejscowych warunków anatomicznych i rodzaju pobieranego płata.

Jakich objawów spodziewać się po zabiegu?

Bezpośrednio po zabiegu i w kilku kolejnych dniach występują dolegliwości bólowe, które kontrolowane są za pomocą środków przeciwbólowych. Mogą nasilać się w pewnym stopniu przy wzmożonej aktywności ruchowej i wymagać doustnych leków przeciwbólowych przez następnych kilka tygodni.

Występowanie obrzęków, zaczerwienienia, zwiększonego ucieplenia i podbiegnięć krwawych w okolicy operowanej są normalnymi objawami, które ustępują stopniowo – od 2 do 3 tygodni po zabiegu.

Zalecenia po zaopatrywaniu ran przewlekłych i ostrych

• W operowanym miejscu umieszczany jest dren, którego zadaniem jest odprowadzanie wydzieliny. Dren jest usuwany, gdy ilość wydzieliny zmniejszy się poniżej 30 ml na dzień – najczęściej jest to 1-3 doba po zabiegu.
• Do czasu wygojenia się rany należy dbać o jej higienę zgodnie z zaleceniami, które przekazał personel medyczny.
• Nie należy prowadzić samodzielnych zabiegów, które mogą naruszyć ciągłość naskórka pokrywającego ranę.
• W przypadku zamoczenia lub zabrudzenia rany należy ją przemyć preparatem antyseptycznym.
• Należy chronić się przed wysokimi i niskimi temperaturami oraz światłem słonecznym.
• Pobyt w szpitalu zależy od rodzaju, wielkości i postępu gojenia się rany, ale najczęściej nie jest on krótszy niż 1-5 dni, a przeważnie wynosi od 2 do 3 tygodni.
• Pacjent lub pacjentka dostaje wstępnie 30 dni zwolnienia lekarskiego.

Rekonwalescencja po zabiegu

• Opatrunek zdejmowany jest w pierwszym lub drugim dniu po operacji.
• Szwy usuwane są po 7-14 dniach od zabiegu.
• Kąpiel pod bieżącą wodą można wziąć 2 dni po usunięciu drenu lub ustąpieniu wydzieliny z rany.
• Przez około 10-14 dni należy prowadzić oszczędzający tryb życia.
• Po około 6-8 tygodniach można wykonywać ćwiczenia fizyczne.

Kiedy widoczne są efekty?

Pierwotny efekt widoczny jest zaraz po zabiegu. Z czasem obrzęk tkanek ustąpi, ich struktura ulegnie przebudowie, a linie cięć zbledną.

Ostateczny efekt zależy od stanu ogólnego i miejscowego operowanej osoby oraz jej zaangażowania w zalecenia dotyczące rehabilitacji, opieki nad ranami oraz bliznami – osiągany jest po upływie około 6-18 miesięcy.

Wygląd ran uzależniony jest od wielkości, kształtu, umiejscowienia i rodzaju pobranych przeszczepów, ran pierwotnych oraz od właściwości osobniczych operowanej osoby.

PRZECZYTAJ TEŻ O FIZJOTERAPII PRZED I PO ZABIEGU